Een kwestie van volksgezondheid
Ondervoeding bij ouderen is een vaak onderschat gezondheidsprobleem.
Ondevoeding is het gevolg van onvoldoende voedingsinname, waardoor gewicht, spiermassa en vitaliteit verloren gaan.
Er zijn verschillende factoren die dit kunnen veroorzaken :
- verlies van eetlust gekoppeld aan sensorische veranderingen (smaak en geur)
- kauw- en slikproblemen
- mond- en tandproblemen
- chronische ziekten die de spijsvertering en de opname van voedingsstoffen beïnvloeden
- neurologische ziekten: Alzheimer, Parkinson
- chemotherapie
- sociale omgeving en psychologische factoren
Wie wordt getroffen?
Een fenomeen dat velle mensen ouder dan 70 jaar treft :
- 30 tot 50% van de rusthuis-bewoners
- 70% van de mensen die in het ziekenhuis worden opgenomen
- 10% van de onafhankelijke ouderen
Hoe identificeren en handelen?
Ondervoeding bij ouderen in zorginstellingen wordt gekenmerkt door:
- Aanzienlijk verlies van eetlust (<50% van eetgewoonten in 1-2 weken)
- Snel gewichtsverlies (-3 kg in 3 maanden)
- Verminderde spierkracht bij het palperen van de arm
Om dit te voorkomen is teamwork essentieel:
-
Verzorgend personeel: dagelijkse observatie en rapportage van tekenen van ondervoeding
-
Chefs koks: bereiding van smakelijke maaltijden aangepast aan de specifieke behoeften
-
Diëtisten: evenwichtige menu's samenstellen van en voedingscontrole
Er kunnen eenvoudige en doeltreffende acties worden ondernomen:
- Zorgvuldige presentatie van gerechten
- Gebruik van specerijen en kruiden
Vroegtijdige opsporing en gepersonaliseerde zorg, waarbij verschillende professionals betrokken zijn, helpen ondervoeding in verpleeghuizen te bestrijden.
De spiraal van ondervoeding
Ondervoeding heeft onomkeerbare gevolgen voor de gezondheid van bewoners als het niet vroegtijdig wordt ontdekt en behandeld.
Als ondervoeding bij een bewoner wordt vastgesteld, is het noodzakelijk om het dieet te verrijken met eiwitten en/of calorieën, afhankelijk van de situatie.
Iemand die ouder is dan 65 heeft meer eiwitten en calorieën nodig dan een jongvolwassene.
| VOLWASSENE > 65 JAAR | VOLWASSENE < 65 JAAR | |
| EIWITTEN | 1,2 g à 1,5 g / kilo / dag | 0,8 à 1 g / kilo / dag |
| ENERGIE | 42 Kcal / kilo / dag | 35 Kcal / kilo / dag |
Als men te weinig eiwitten en/of calorieën inneemt, komt de bewoner terecht in de spiraal van ondervoeding:
verlies van eetlust > verlies van spierspanning > infecties > breuken > vallen > verminderde afweer > complicaties > pijn > doorligwonden.
Dit alles kan leiden tot ziekenhuisopname of zelfs overlijden.